Sociale media is dus een internettoepassing waarmee je op een leuke manier contact kunt hebben met mensen die niet direct in je omgeving zijn. Maar dit gaat lang niet altijd op een leuke manier. Sociale media kent een schaduwzijde die steeds meer in het nieuws komt, onder de naam: Cyberpesten.
Cyberpesten, ook wel digitaal pesten genoemd, kan op veel manieren. De meest voorkomende manieren onder scholieren zijn de volgende:
- Misbruik van privégegevens (stelen van wachtwoorden en/of maken van nep-accounts).
- Uitsluiting in Whatsapp-groepen (zoals in het artikel te lezen is).
- Haatpost via sociale media.
- Het verspreiden van beeldmateriaal (zoals intieme filmpjes of filmpjes van mishandeling).
- Dreigtweets.
Cyberpesten is niet alleen van grote invloed op de gemoedstoestand van kinderen, maar kan ook gevolgen hebben voor de gezondheid van de slachtoffers. Uit internationaal onderzoek (Mediawijs, 2013, klik hier ) blijkt dat kinderen die via internet gepest worden vaak te maken hebben met: futloosheid, buikpijn, hoofdpijn en zenuwachtigheid. In veel gevallen verdwijnt ook de zin om naar school te gaan en ook de schoolresultaten van deze kinderen leiden onder het pesten.
In extreme gevallen kan het pesten zelfs dusdanig uit de hand lopen dat het slachtoffer zelfmoord in overweging neemt. Als er sprake is van dit soort extreme gevallen komt vaak de media om de hoek kijken. Naar mijn mening is dit een typisch geval van: 'Als het kalf al verdronken is, dempt men de put'.
Tijdens mijn stage in groep 7 afgelopen jaar ben ik in aanraking gekomen met een (milde) vorm van Cyberpesten. Twee kinderen hadden onenigheid via Whatsapp. Dit escaleerde dusdanig dat er de volgende dag een verdrietig kind op school kwam. Ik heb toen zelf ondervonden hoe lastig het is om als leerkracht te bemiddelen in een ruzie via Whatsapp (of een andere vorm van sociale media). Zo'n dergelijke ruzie vindt namelijk plaats buiten school en kan onzichtbaar zijn voor de school en de ouders van het betreffende kind. Een aantal tips voor leerkrachten die te maken krijgen met Cyberpesten, luiden als volgt:
- Complimenteer dat het kind naar je is toegekomen (het kan voor kinderen die gepest werden heel lastig zijn om naar een leerkracht toe te gaan).
- Een kind dat gepest wordt, heeft in eerste instantie behoefte aan iemand die naar zijn/haar verhaal luistert en hem/haar steunt.
- Onderneem niet meteen actie, kijk eerst samen met het kind naar eventuele oplossingen.
- Raadpleeg eventueel het (cyber)pestprotocol voor verdere stappen.
Daarnaast is het als school van belang om aandacht te besteden aan Cyberpesten en veilig internetten. Dit kan bijvoorbeeld door deel te nemen aan Mediamasters. Dit is een gratis online spel (zie het filmpje hierboven) dat kinderen op een uitdagende manier om leert gaan met internet. Voorkomen is immers beter dan genezen!
Een van de grootste voordelen van sociale media is dat je altijd en overal in contact kunt komen met iedereen over de gehele wereld. Een goed voorbeeld hiervan is de Twitterbattle waaraan ik in de eerste week van minor heb deelgenomen. Samen met mijn groepje hebben we onder de naam: KLMpaars een groot aantal opdrachten uitgevoerd. Een van deze opdrachten was het verkrijgen van een foto uit een land hier zover mogelijk vandaan. Door te Twitteren met de juiste hashtags zijn we erin geslaagd met iemand in contact te komen uit Australië! Je kunt je voorstellen dat we die opdracht gewonnen hebben...
Het hierboven genoemde voorbeeld bewijst de grote invloed die sociale media kan hebben, maar dan op een positieve manier!
- Graaf, J, De. (2015). Pesten 2.0. (niet in de klas maar op Whatsapp). Geraadpleegd op 01-06-2015, zie hiervoor: http://www.me-to-we.nl/pesten-2-0-niet-in-de-klas-maar-op-whatsapp/#.VW2N90ZvXMt.
- Kennisnet. (2010). Communiceren. Geraadpleegd op 02-06-2015, zie hiervoor: http://www.kennisnet.nl/themas/21st-century-skills/vaardigheden/communiceren/.
- Mediawijsheid. (2015). Sociale media online pesten. Geraadpleegd op 02-06-2015, zie hiervoor: https://www.mediawijsheid.nl/online-pesten/.
- Mediawijs. (2013). De gevolgen van cyberpesten. Geraadpleegd op 02-06-2015, zie hiervoor: http://mediawijs.be/dossiers/dossier-cyberpesten/de-gevolgen-van-cyberpesten.
- Poort, L. (jaartal onbekend). Sociale media: de voordelen en de gevaren. Geraadpleegd op 02-06-2015, zie hiervoor: http://www.pelosa.nl/content/content/social-media-de-voordelen-en-de-gevaren.